To be zzp or not to be zzp.
Het belang van het "persoonlijke ondernemerschap" moet niet te groot gemaakt worden.
Het gerechtshof Amsterdam heeft vragen gesteld aan de Hoge Raad in de zaak tussen Uber en FNV over de werkrelatie van de Uber-chauffeurs. Deze vragen maken onderdeel uit van het bredere politiek en juridisch debat over de positie van zzp’ers en werknemers dat de ondernemer niet kan zijn ontgaan. In het Deliveroo-arrest heeft de Hoge Raad een tiental gezichtspunten geformuleerd aan de hand waarvan een arbeidsrelatie moet worden beoordeeld.
In een uitgebreide conclusie heeft Advocaat-Generaal De Bock (AG) een verdere invulling gegeven aan de betekenis van het persoonlijk ondernemerschap (het negende gezichtspunt) in de beoordeling of (in dit geval) de taxichauffeur een werknemer of zzp’er is. Vooral van belang voor de zzp’ers die denken dat ze er met drie verschillende opdrachtgevers wel zijn en onder die arbeidsovereenkomst vandaan komen. Dan kom je van een koude kermis thuis als de Hoge Raad het advies van de AG overneemt.
Hieronder een kort overzicht met haar standpunten:
- Aan het persoonlijke ondernemerschap mag slechts een beperkte betekenis toekomen bij de beoordeling of sprake is van een arbeidsovereenkomst. Wat is persoonlijk ondernemerschap? Hierbij kan bijvoorbeeld gedacht worden aan het hebben van meerdere opdrachtgevers, het doen van bedrijfsinvesteringen en het actief werven van klanten.
- Volgens de AG mag het persoonlijke ondernemerschap pas van belang zijn als de andere gezichtspunten geen uitsluitsel geven. Het kan niet de ‘balans doen omslaan’. Het zou volgens de AG vreemd zijn als er aan gedragingen die zich buiten de arbeidsrelatie afspelen meer betekenis wordt toegekend, dan aan gedragingen die zich binnen de arbeidsrelatie afspelen.
- Bij de overige acht gezichtspunten blijft het ‘interne ondernemerschap’ wel van belang. Wat is dan het interne ondernemerschap? Hierbij kan worden gedacht aan het commercieel risico dat de zzp’er al dan niet loopt, of er sprake is van een economische (on)afhankelijkheid en of de zzp’er een duurzame organisatie heeft.
Van belang is dat in het Deliveroo-arrest de tien gezichtspunten niet onderling worden gerangschikt en de AG dat nu dus wel doet.
Verhouding tot de VBAR
Het zzp-vraagstuk staat ook in politiek Den Haag in de spotlight. Op dit moment ligt de Wet Verduidelijking Beoordeling Arbeidsrelaties en Rechtsvermoeden (VBAR) voor advies bij de Raad van State. Het moet via deze wet eenvoudiger worden om te bepalen of iemand werkzaam is als zzp’er of als werknemer. Het toekennen van een beperkte rol aan het persoonlijke ondernemerschap is volgens de AG in lijn met de Wet VBAR.
Conclusie
Na deze conclusie van de AG zal de Hoge Raad definitieve antwoorden formuleren op de prejudiciële vragen. In hoeverre deze afbreuk zullen doen aan de gezichtspunten, zoals uiteengezet in Deliveroo, is op dit moment onbekend. Het blijft overeind staan dat er het nodige staat te gebeuren wat betreft de positie van zzp’ers. Controleer als werkgever per geval in hoeverre het passend is dat u een zzp’er heeft gecontracteerd.
Heeft u vragen over het inhuren van zzp’ers in uw onderneming? Neem dan contact op met Dennis Oud, Tessa Sipkema, of Elke Hofman.
Lees de conclusie van de AG hier