Direct een advocaat nodig? Bel: +31 10 220 44 00
Per 1 januari jl. is een nieuwe wet ingegaan om het bewijsrecht in civiele procedures te vereenvoudigen en te moderniseren (Wet vereenvoudiging en modernisering bewijsrecht). Het bewijsrecht is ervoor zodat partijen in civiele procedures hun stellingen bij dagvaarding, verweer of andere stukken kunnen onderbouwen. Dit kan onder andere door schriftelijke stukken, deskundigenrapporten of getuigenverklaringen in te leveren. Het vernieuwde bewijsrecht kan in verschillende onderwerpen worden toegelicht. Het nieuwe bewijsrecht is van toepassing op procedures die ná 1 januari 2025 worden gestart. Maar wat is er nu precies veranderd vanaf 1 januari? De belangrijkste veranderingen zullen hier kort worden uiteengezet.
Voorlopige bewijsverrichtingen
Dankzij de nieuwe wet wordt het mogelijk gemaakt dat partijen voorafgaand aan de procedure (dit kan zelfs voordat de zaak is ingeschreven op de rol) de rechter kunnen verzoeken om meerdere bewijsverrichtingen te bevelen. Eerder moest er voor iedere bewijsverrichting een apart verzoek worden ingediend, bijvoorbeeld als een partij deskundigen wilde horen of tot inzage van bepaalde documenten. Om de efficiëntie te vergroten zorgt art. 197 Rv-nieuw ervoor dat de verzoeken gecombineerd kunnen worden. Indien je dus een deskundige wil horen en inzage wil van documenten, kan dat in één verzoek.
Inzagerecht
De nieuwe wet zorgt ervoor dat het inzagerecht wordt verduidelijkt door de wet aan te vullen. Eerder was tussenkomst van een rechter noodzakelijk om stukken in te zien. Partijen kunnen nu zonder tussenkomst van een rechter ook aanspraak maken op de inhoud van verschillende documenten. Daarnaast is het vanaf 1 januari mogelijk om het inzagerecht toe te passen wanneer stukken bij derden liggen die geen partij zijn bij het geschil.
Getuigen- en deskundigenbewijs
Op de beperking van de bewijslast in het geval van partijgetuigen bestaat al langere tijd kritiek. Dit ziet voornamelijk op het feit dat eerder een verklaring van een partij op wie de bewijslast rust geen bewijs in haar voordeel kon opleveren, tenzij deze aanvulling onvolledig bewijs probeerde aan te vullen. De nieuwe wet beoogt dit weg te nemen om deze beperking af te schaffen. Verklaringen die een partij ter zitting heeft gedaan kunnen vanaf 1 januari aan het vrije oordeel van de rechter worden toevertrouwd.
Rol van de rechter
In de praktijk was de rechter al vrij actief in het kader van waarheidsvinding. Dit uitte zich bijvoorbeeld in het feit dat de rechter tijdens de mondelinge behandeling mogelijke argumenten met partijen mocht bespreken en daarbij het debat actief bij sturen. Dit werd dus eigenlijk altijd al gedaan, maar deze actieve rol van de rechter wordt nu ook daadwerkelijk gecodificeerd. Zo staat er nu in de wet dat de rechter actief met partijen hun vordering, verzoek of verweer mag bespreken.
Conservatoir bewijsbeslag en proces-verbaal.
Uit de jurisprudentie bleek al eerder dat het mogelijk was dat een partij bewijs veilig kon stellen door de deurwaarder conservatoir bewijsbeslag te leggen. Eerder was dit alleen wettelijk geregeld voor IE-zaken. Verder kan er worden verzocht dat de deurwaarder een proces-verbaal kan opstellen om een objectieve beschrijving te geven van de feiten en omstandigheden die de deurwaarder aantreft. Dit wordt gezien als een authentieke akte en heeft daardoor dwingende bewijskracht. De rechter dient dus af te gaan op dit proces-verbaal.
Dit is een korte samenvatting van de nieuwe wetswijziging die vanaf 1 januari 2025 geldig is in Nederland voor civiele procedures. Heeft u een vraag met betrekking tot het bewijsrecht of wilt u advies over een (civiele) procedure die u heeft, neem dan contact met ons op.
Wij wijzen erop dat de inhoud van onze website (inclusief eventuele juridische bijdragen) uitsluitend bedoeld is voor niet-bindende informatieve doeleinden en niet dient als juridisch advies in strikte zin. De inhoud van deze site kan en mag niet dienen als vervanging van individueel en bindend juridisch advies dat betrekking heeft op jouw specifieke situatie. Alle informatie wordt daarom verstrekt zonder garantie voor juistheid, volledigheid en actualiteit.