Pre-pack om zeep geholpen

In april 2017 schreven wij al over de pre-pack en overgang van onderneming, dit naar aanleiding van de conclusie van de advocaat-generaal bij het Hof van Justitie. Op 22 juni 2017 heeft het Hof van Justitie uitspraak gedaan over de vraag of een doorstart van een onderneming vanuit een pre-pack situatie, al dan niet een overgang van onderneming betekent, met alle rechtsbescherming voor de betrokken werknemers van dien. De procedure werd door de FNV en een aantal werknemers van Kinderopvangorganisatie Estro aangespannen. Estro ging destijds failliet en op de dag van het faillissement werd door middel van een pre-pack (kort gezegd: een geregisseerde doorstart om een reorganisatie mogelijk te maken) een doorstart beklonken. 2600 werknemers kregen een nieuw dienstverband aangeboden bij de doorstarter en ruim 1000 werknemers verloren hun baan. De advocaat-generaal concludeerde eind maart 2017 al dat de pre-pack, die gericht is op het redden van de onderneming of de nog levensvatbare onderdelen daarvan, niet onder de uitzondering van Richtlijn Overgang van Onderneming valt. Dat brengt met zich dat de rechten en verplichtingen van de werknemers bij een pre-pack van rechtswege overgaan op de verkrijger. In de visie van de advocaat-generaal dienen werknemers bij een pre-pack derhalve arbeidsrechtelijk beschermd te worden.

Uitspraak Hof van Justitie 22 juni 2017

Het Hof van Justitie heeft in haar uitspraak geoordeeld dat de arbeidsrechtelijke bescherming van werknemers behouden blijft in een situatie waarin een pre-pack aan de orde is. Het Hof heeft geoordeeld dat een pre-pack in strijd is met de Europese Richtlijn, omdat een flitsfaillissement uiteindelijk niet de liquidatie van de onderneming beoogt, maar voortzetting van het bedrijf (in afgeslankte vorm). Daarmee is volgens het Hof niet te verklaren of te rechtvaardigen dat werknemers worden beroofd van de rechten die de Richtlijn hen toekent.

Gevolgen voor de praktijk

Na het advies van de Advocaat-generaal bij het Hof eind maart 2017 was er nauwelijks nog sprake van pre-pack situaties. Na deze uitspraak van het Hof is te verwachten dat de pre-pack niet meer zal worden gebruikt. Waar de pre-pack eerder werd ingezet als succesvol reorganisatiemiddel, waarbij op eenvoudige wijze in het personeelsbestand kon worden gesneden, zal dit middel voortaan een stuk minder interessant zijn nu het Hof heeft uitgemaakt dat werknemers wel degelijk arbeidsrechtelijke bescherming genieten.

Contra legem

Het principe waar het in deze zaak om ging, was het begrip “overgang van onderneming”. Bij een overname of fusie geldt overgang van onderneming en behouden werknemers derhalve al hun rechten. In het Burgerlijk Wetboek is opgenomen dat het begrip “overgang van onderneming” in faillissementssituaties niet van toepassing is. Door deze uitspraak van het Hof van Justitie is thans duidelijk dat deze bepaling niet geldt indien sprake is van een geregisseerde doorstart.

Heeft u vragen over de pre-pack of over reorganisaties, neem dan contact op met Hans de Haij of Dennis Oud.